Ανανεώσιμες πηγές ενέργειες

Λίγες μέρες πριν την ανάληψη καθηκόντων από το νέο Πρόεδρο των Η.Π.Α το κόμμα των Δημοκρατικών παρουσίασε τις λεπτομέρειες του πλάνου των $825 εκατομμυρίων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στη προεκλογική του εκστρατείαο ο Μπαρακ Ομπάμα είχε υποσχεθεί αύξηγη των κονδυλίων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της αειφόρου ανάπτυξης. Ο στόχος του ήταν όχι μόνο να πολεμήσει τη κλιματική αλλαγή αλλά και να πρωωθήσει «πράσινες» δουλειές σε μια προσπάθεια να τονωθεί η αγορά εργασία των Η.Π.Α (π.χ κατασκευή φωτοβολταικών στοιχείων και κατασκευή βιοκλιματικών κτιρίων.). Δεδομένης της οικονομικής κρίσης μια τέτοια κίνηση θα συνεισέφερε στη σωτηρία της Αμερικάνικης οικονομίας και του «πλανήτη Γή». Επίσης στη προεκλογική του εκστρατεία είχε μιλήσει για τριπλασιασμό της ισχύος που παράγεται από πράσινες πηγές ενέργειας σε έναν ορίζοντα τριετίας.
Από το $825 εκατομμύρια, οι Δημοκράτες είπαν πως $54 εκατομμυρία θα πάνε στη κατασκευή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Με αυτό το τρόπο θα βελτιώνονταν η ενεργειακή αποτελεσματικότητα και θα εκσυγχρονίζονταν το απαρχαιωμένο ηλεκτρικό δίκτυο. Σε αυτό το πλαίσο προβλέφθηκαν και άλλα $20 εκατομμύρια για φοροαπαλλαγές των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ανανεώσιμεων πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική κ.α.) και οι οποίες δεν είναι ακόμα πλήρως ανταγωνιστικές απέναντι σε όσες δραστηριοποιούνται στο τομέα των ορυκτών καυσίμων.
Οι φοροελαφρύνσεις έρχονται στη καταλληλοτερη στιγμή λόγω του έντονου ανταγωνισμού του κλάδου και της οικονομικής κρίσης. Το ερώτημα όμως παραμένει σχετικά με την επάρκεια των μέτρων. Τη στιγμή που η παγκόσμια περιβαλλοντική κοινότητα ετοιμάζεται να υποδεχτεί το πρώτο (πραγματικά?) πράσινο πρόεδρο των Η.Π.Α, η βιοημαχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πασχίζει να επιβιώσει. Ειδικά στο χώρο της ηλιακής ενέργειας τα πρώτα αρνητικά αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης έχουν ήδη καταγραφεί. Τρεις παραγωγοί ηλιακών συστημάτων οι: OptiSolar, η Heliovolt και η SunEdison προχώρησαν σε δραματική μείωση των θέσεων εργασίας. Οι τιμές για ηλιακές οροφές έχουν επίσης σημειώσει μείωση της τάξης του 8%-10% από το περασμένο Οκτώβριο και είναι πιθανό πως θα συνεχίσουν να πέφτουν και αυτό το χρόνο. Ανάλογο κύμα απωλύσεων παρατηρείται και στον κλάδο της αιολικής ενέργειας, έναν πολύ πιο ώριμο κλάδο. Μεγάλες εταιρίες όπως η Ισπανική Gamesa ανακοίνωσε μείωση του προσωπικού στο εργοστάσιό της στη Πενσυλβάνια.
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την αγορά τέτοιων συστημάτων καθώς με την αβεβαιότηα στη στεγαστική αγορά λίγοι καταναλωτές σκέφτονται τη προοπτική εγκατάστασης συστημάτων που αξιοποιούν την ηλιακή ή την αιολική ενέργεια. Επίσης και στην Ευρώπη που ήταν κύρια αγορά για τις Αμερικάνικες εταιρίες παρατηρείται μείωση της ζήτησης και η New Energy Finance προβλέπει μια υπερτροφοδότηση της τάξης των 4 γιγαβάτ. Η πολιτική της Ευρωπαικής Ένωσης γύρω από το συγκεκριμένο θέμα παραμένει θολή και εντείνει την αβεβαιότητα στην Αμερικάνικη βιομηχανία.
Επομένως μεγάλο βάρος πέφτει στην ίδια την αγορά των Η.Π.Α παρά τα προβληματα που ήδη αναφέραμε. Η φοροελαφρύνσεις που προτάθηκαν είναι ένα πιθανό μέτρο αλλά μάλλον δεν είναι αρκετό. Ο λόγος είναι πως οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου έχουν πρόσφατα δημιουργηθεί και επομένως δεν έχουν ακόμη μεγάλα χρέη προς την εφορεία, ούτε και μεγάλο κύκλο εργασιών ώστε να χρειάζονται τις προτεινόμενες φοροελαφρύνσεις. Επίσης τις φοροελαφρύνσεις τέτοιων εταιριών τις εκμεταλλεύονταν μέχρι πρόσφατα μεγάλες όπως η Lehman Brothers κάτι που πλέον (λόγω των προβλημάτων της τραπεζικής αγοράς) δεν είναι πιθανό να γίνει. Επομένως αντί των απλών φοροελαφρύνσεων θα ήταν προτιμότερο να βρεθεί ένας τρόπος απο την νεοκλεγείσα κυβέρνηση για άμεση χρηματοδότηση αυτών των εταιριών.
Υπάρχει διάχυτη η εντύπωση πως τα σχέδια που κατατίθενται από τη βιομηχανία αιολικής ενέργειας θα μειωθούν κατά 50% σε σύγκριση με το 2008. Οι μετοχές της βιομηχανίας την επόμενη μέρα των ανακοινώσεων κατέρρευσαν κάτι που ήταν αναμενόμενο δεδομένου του έντονου ανταγωνισμού από τη Γερμανική Q-Cells και τη Κινεζική LDK-Solar Co Ltd. Δεδομένης της μικρής συνεισφοράς της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας στις ενεργειακές ανάγκες των Η.Π.Α (περίπου στο 1% η κάθε μία) το σχέδιο του Ομπάμα για τη στήριξη της αγοράς μοιάζει ανεπαρκές. Για να έχει νόημα κάθε πολιτική θα πρέπει να σχεδιαστεί η αύξηση του παραγόμενου ποσοστού κατά 1% από κάθε κλάδο, διαφορετικά οι τιμές των μετοχών του κλαδου θα παραμείνουν εξαιρετικά ευάλωτες με τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για το μέλλον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως η πρόσφατη ενεργειακή κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης και οι ωφέλειες που αποκομίζουν οι Η.Π.Α στο τομέα των ορυκτών καυσίμων δημιουργούν μεγαλύτερες ανησυχίες για τη χρηματοδότηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μένει να δούμε αν τα παραπάνω θα αποδειχτούν πράσινες ελπίδες (ή πράσινα άλογα).
(Πηγές: Reuters, Times Magazine, LSE Centre for Renewable energy)
Αναδημοσίευση από το http://www.anixneuseis.gr

Απόν το περιβάλλον από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό

Στο κενό φαίνεται να οδεύει η κυβερνητική εξαγγελία για δημιουργία υπουργείου Περιβάλλοντος στα τέλη του 2009. «Μάρτυρες» μιας τέτοιας εξέλιξης, η απουσία του ζητήματος στον πρόσφατο ανασχηματισμό και, κυρίως, η απουσία της απαραίτητης προεργασίας για το συγκεκριμένο εγχείρημα.

Του Χρήστου Σύλλα
syllas@kathimerini.gr

Χωρίς κουβέντα για το περιβάλλον πέρασε ο πρόσφατος κυβερνητικός ανασχηματισμός αφού το κυβερνητικό επιτελείο έκρινε ότι δεν αποτελεί πρωτεύον «μέτωπο» στην παρούσα φάση. Με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργο Σουφλιά, να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στις πρωθυπουργικές επιλογές, αλλά να παραμένει «σιωπηλός» σχετικά με την περιβαλλοντική ατζέντα του υπουργείου που προΐσταται, η Ελλάδα οδεύει προς τη σύνοδο της Κοπεγχάγης με χαμηλές προσδοκίες και χωρίς «πράσινες» περγαμηνές.
Μέχρι στιγμής, τίποτα δεν μαρτυρεί ότι έχουν ξεκινήσει οι απαραίτητες διεργασίες και συνεννοήσεις που προβλέπουν την ένταξη αρμοδιοτήτων από άλλα υπουργεία, όπως για παράδειγμα της μεταφοράς της διεύθυνσης δασών από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ενεργοποίηση των μηχανισμών των αρμόδιων φορέων έτσι ώστε να αξιοποιηθεί ο χρόνος ως την ημερομηνία της σχετικής εξαγγελίας, είναι ανύπαρκτη.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος, μιλώντας στο kathimerini.gr, επαναλαμβάνει την πάγια θέση του για δημιουργία ενός υπουργείου Περιβάλλοντος, διευκρινίζοντας, ωστόσο, τις απαραίτητες προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.
«Εγώ κρατώ τη δέσμευση του πρωθυπουργού και του αρμόδιου υπουργού ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος θα γίνει εντός του 2009. Ωστόσο, δεν έχει νόημα να βάλουμε μια ταμπέλα σ' ένα κτίριο απλά και μόνο για να πούμε ότι έχουμε υπουργείο Περιβάλλοντος. Θεωρώ ότι το νέο υπουργείο, όταν ιδρυθεί, πρέπει να έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες για να ασκήσει μια ουσιαστική και σύγχρονη πολιτική», σχολιάζει ο κ. Μητσοτάκης και καταλήγει:
«Θεωρώ απολύτως απαραίτητο πως το νέο υπουργείο θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να αναλάβει αρμοδιότητες δασικής πολιτικής».
Σύμφωνος ως προς το περιεχόμενο αυτής της άποψης αλλά δύσπιστος ως προς τoν χρόνο της υλοποίησής της είναι o Σπύρος Κουβέλης, βουλευτής επικρατείας του ΠΑΣΟΚ και μέλος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος.
«Το νέο υπουργείο πρέπει να επιδιώκει όχι μόνο την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής πολιτικής αλλά και τη διάχυση ζητημάτων του περιβάλλοντος στις υπόλοιπες τομεακές πολιτικές όπως η γεωργία, η βιομηχανία, οι μεταφορές κ.λ.π.», λέει ο κ. Κουβέλης και διευκρινίζει:
«Δεν δέχομαι το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι το υπουργείο θα γίνει το 2009. Αυτό που λέει η Νέα Δημοκρατία είναι ότι το υπουργείο θα γίνει αφού ολοκληρωθούν ορισμένα δημόσια έργα, κάτι που αποτελεί απόδειξη ενοχής. Το περιβάλλον δεν πρέπει να θεωρείται 'πρόσχωμα' στην ανάπτυξη, αντιθέτως θα έπρεπε να είναι μέρος της ανάπτυξης».

Βεβιασμένη κίνηση λένε WWF και Greenpeace
Θεωρώντας ότι θα επρόκειτο και για επικοινωνιακό ολίσθημα, WWF και Greenpeace επισημαίνουν ότι η δημιουργία ενός υπουργείου Περιβάλλοντος υπό τις παρούσες συνθήκες θα ήταν μια βεβιασμένη και λανθασμένη κίνηση.

«Το θέμα έχει πέσει τελείως σε αδράνεια και ήταν μάλλον αναμενόμενο που δεν έγινε το υπουργείο», λέει ο Νίκος Χαραλαμπίδης, γενικός διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace και διευκρινίζει:
«Θα ήταν εντελώς βεβιασμένη κίνηση από μια κυβέρνηση που 'πνέει τα λοίσθια' και προσπαθεί να κάνει κινήσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα. Υπό τα δεδομένα των πρόσφατων επεισοδίων και της οικονομικής κρίσης, το να ζητάς μια οργανωτική, θεσμική αλλαγή τέτοιου βάρους θα ήταν εξαιρετικά ανησυχητική».
Η μη δημιουργία ανεξάρτητου υπουργείου Περιβάλλοντος φαίνεται πως δεν εξέπληξε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες μάλλον θα ανησυχούσαν αν γινόταν τώρα αυτή η επιλογή. Τόσο η Greenpeace, όσο και η WWF ευθυγραμμίζονται όσον αφορά την προεργασία που πρέπει να υπάρξει για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Ήδη, από πέρσι το Νοέμβριο με κείμενο που συνυπογράφουν η WWF Ελλάς, η ΓΣΕΕ, το ΤΕΕ και άλλοι επιστημονικοί φορείς, τέθηκαν ορισμένες προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική περιβαλλοντική διακυβέρνηση που εξετάζει το ενδεχόμενο ενός νέου υπουργείου.
«Από την στιγμή που δεν υπήρξε η απαραίτητη προεργασία, καλύτερα που δεν έγινε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Δεν θα θέλαμε να γίνει κάτι στον αέρα. Για να γίνει το συγκεκριμένο υπουργείο δεν αρκεί ο διαχωρισμός από το κομμάτι των δημόσιων έργων. Για παράδειγμα, χρειάζεται να βελτιωθεί η κατάσταση τόσο στο κομμάτι των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων όσο και στην ευρύτερη 'παραγωγή' περιβαλλοντικής πολιτικής», σχολιάζει η Θεοδότα Νάντσου, υπεύθυνη περιβαλλοντικής πολιτικής της WWF.

«Κλειδί» ο συντονισμός
Ο συντονισμός των αρμοδιοτήτων του νέου υπουργείου και η συνεργασία του με όλα τα εμπλεκόμενα υπουργεία φαίνεται να προκρίνεται ως η απαραίτητη προϋπόθεση για ένα τέτοιο πολιτικό εγχείρημα. Πρώτο μέλημα, όπως προκύπτει από το ιστορικό της περιβαλλοντικής προσέγγισης της χώρας θα πρέπει να είναι η αλλαγή νοοτροπίας.
«Αν στο νέο υπουργείο δεν δοθούν οι αρμοδιότητες να συντονίζει τα περιβαλλοντικά ζητήματα σε σχέση με τα άλλα υπουργεία, να αρθρώνει λόγο και να διαχειρίζεται ένα σημαντικό προϋπολογισμό, τότε μια τέτοια επιλογή κρίνεται λανθασμένη», εξηγεί η κ. Νάντσου και σημειώνει: «Για παράδειγμα, υπάρχουν φορολογικά έσοδα από το περιβάλλον που δυστυχώς καταλήγουν σε 'μαύρη τρύπα', δεν επανεπενδύονται».
Σύμφωνα με τον Νίκο Χαραλαμπίδη, η περιβαλλοντική πολιτική της χώρας δεν φαίνεται έτοιμη να επιδείξει κάτι ενόψει της κρίσιμης συνόδου της Κοπεγχάγης, στα τέλη του 2009. Οι στόχοι της Ελλάδας για εγκατάσταση ισχύος 10.000 έως 15.000 ΜW μέχρι το 2020 -προερχόμενη από καθαρές πηγές ενέργειας- δεν φαίνονται υλοποιήσιμοι καθώς μέχρι τώρα η εγκατεστημένη ισχύς αγγίζει μετά βίας τα 1000 MW.
Οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση για έργα με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και οι προβλέψεις για δημιουργία νέου σταθμού λιθάνθρακα δίνουν το στίγμα για την περιβαλλοντική ατζέντα του νέου χρόνου. Μια ατζέντα που δείχνει ότι θέλει να παραμείνει ανέγγιχτη από αλλαγές.
«Στο 'βαθύ κράτος' των υπουργείων υπάρχει μια διάθεση να μην ταράξουμε τον μηχανισμό της γραφειοκρατίας», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χαραλαμπίδης.
www.kathimerini.gr

«Πράσινη» μάχη στη Βαϊκάλη

«Πράσινη» μάχη στη Βαϊκάλη
Ρωσίδα οικολόγος στο στόχαστρο του Κρεμλίνου και των επιχειρηματιών
LΟS ΑΝGΕLΕS ΤΙΜΕS, Της Μegan Κ. Stack

Είναι κάποιες μέρες που η Ρωσίδα σταυροφόρος της οικολογίας Μαρίνα Ριχβάνοβα αισθάνεται σαν απειλούμενο είδος. Έχει πια συνηθίσει τις παρενοχλήσεις- τους πράκτορες των υπηρεσιών πληροφοριών να ψάχνουν τους φακέλους της, τους τραπεζικούς λογαριασμούς της να μπλοκάρουν ξαφνικά, τις υποκλοπές των τηλεφωνημάτων της. Είναι τα παρεπόμενα της δράσης της...
Oι διαπλοκές είναι τόσο πολλές ώστε ουδείς μπορεί πλέον να διακρίνει ανάμεσα στο Κρεμλίνο και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η ρωσική ελίτ επιφυλάσσει μια ιδιαίτερα δηλητηριώδη μεταχείριση στους υπερασπιστές του περιβάλλοντος, αυτούς δηλαδή που συγκρούονται πιο άμεσα από κάθε άλλον με τις επιχειρήσεις. «Τους εμποδίζουμε να κάνουν στα μουλωχτά αυτό που θέλουν», λέει η 47χρονη Ριχβάνοβα στο γραφείο της οργάνωσης Οικολογικό Κύμα της Βαϊκάλης, στο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας.
Η πρώτη μείζων σύγκρουση της Ριχβάνοβα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον πρώην πρόεδρο και νυν πρωθυπουργός, ξέσπασε το 2005, όταν αποφασίστηκε η χάραξη ενός πετρελαιαγωγού σε απόσταση 800 μέτρων από τη Βαϊκάλη. Επιστήμονες προειδοποίησαν ότι η περιοχή είναι σεισμογενής και μια διαρροή πετρελαίου θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για τη λίμνη. Η Τransneft, η κρατική εταιρεία αγωγών, δεν συγκινήθηκε από τις προειδοποιήσεις και οι εμπειρογνώμονες της κυβέρνησης την υποστήριξαν. Μόνον όταν η οργάνωση της Ριχβάνοβα και άλλες οικολογικές οργανώσεις οργάνωσαν διαδηλώσεις στη Σιβηρία και τη Μόσχα, η κυβέρνηση έκανε πίσω: στη διάρκεια μιας συνάντησης που μεταδόθηκε από την τηλεόραση, ο Πούτιν έβγαλε ένα κόκκινο στυλό, έδειξε έναν χάρτη και διέταξε να χαραχτεί νέα πορεία για τον πετρελαιαγωγό.
«Κατέδειξε ότι η νομοθεσία και το νομικό σύστημα είναι άχρηστα στη Ρωσία, ότι όλα είναι διεφθαρμένα», λέει η Ριχβάνοβα. «Η χάρα ξη του αγωγού έπρεπε να βασίζεται σε εκτιμήσεις και απόψεις εμπειρογνωμόνων. Αντί γι΄ αυτό, ο πρόεδρος πήρε ένα στυλό και χάραξε μια γραμμή σ΄ έναν χάρτη». Η επόμενη μάχη της Ριχβάνοβα άρχισε όταν τον Ιανουάριο του 2006 ο Πούτιν ανακοίνωσε σχέδια για τη δημιουργία ενός διεθνούς κέντρου εμπλουτισμού ουρανίου, ενός εργοστασίου που θα παρείχε εμπλουτισμένο ουράνιο σε οποιαδήποτε χώρα μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Σύντομα η ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει το κέντρο αυτό στον χώρο ενός πρώην χημικού εργοστασίου στο Ανγκάρσκ, σε απόσταση μόλις λίγων ωρών από τη Βαϊκάλη. Το πρόγραμμα προχώρησε παρά τις αντιδρά- σεις της Ριχβάνοβα και άλλων ντόπιων οικολόγων, που κατηγόρησαν τη Rosatom ότι πλήρωσε επιστήμονες για να υποβαθμίσουν τους κινδύνους από το κέντρο αυτό. Το καλοκαίρι του 2007, η Ριχβάνοβα βοήθησε να στηθεί στο Ανγκάρσκ ένας καταυλισμός με δεκάδες διαδηλωτές κατά της χρήσης πυρηνικής ενέργειας.

Η επίθεση
Ένα πρωινό του Ιουλίου 2007, πριν ξημερώσει, νεαροί οπλισμένοι με λοστούς και μαχαίρια επιτέθηκαν στον καταυλισμό και ξυλοκόπησαν τους διαδηλωτές. Ένας από τους οικολόγους σκοτώθηκε, άλλοι χρειάστηκε να νοσηλευτούν. Η κυβέρνηση χαρακτήρισε τους δράστες υπερεθνικιστές σκίνχεντς. Ανακοίνωσε επίσης ότι ο 19χρονος γιος της Ριχβάνοβα, ο Πάβελ, ήταν ανάμεσά τους.
«Ήταν μια παγίδα», λέει η Ριχβάνοβα. «Ήταν μια απόπειρα να με δυσφημήσουν». Οι οργανωτές τής επίθεσης παραμένουν ασύλληπτοι και δεν έχουν καν αναγνωριστεί. Ο Πάβελ συνελήφθη και πέρασε έναν χρόνο στη φυλακή.

Με μια ματιά
●Η ΒΑΪΚΑΛΗ βρίσκεται στη Σιβηρία και είναι η πιο βαθιά λίμνη στον κόσμο.
●ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ πριν από 25 εκατομμύρια χρόνια. ●ΦΙΛΟΞΕΝΕΙ ΤΟ 20% του παγκόσμιου γλυκού νερού που δεν είναι σε μορφή πάγου- λέγεται πως αν όλοι οι ποταμοί του κόσμου κατέληγαν στη λίμνη αυτή, θα χρειαζόταν ένας χρόνος για να γεμίσει.
●ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΟΥΝ «Γκαλάμπαγκος της Ρωσίας», επειδή στο οικοσύστημά της διαβιούν 1.800 ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας, ανάμεσά τους μερικά από τα πιο σπάνια υδρόβια είδη, όπως η φώκια του γλυκού νερού νέρπα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο.
●ΕΧΕΙ ΕΝΤΑΧΘΕΙ από την UΝΕSCΟ στην Παγκόσμια Κληρονομιά της Ανθρωπότητας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

του Βασίλη Τακτικού
Η πράσινη επιχειρηματικότητα αναγνωρίζεται σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο ως η βασική προϋπόθεση για την αειφορία και βιώσιμη ανάπτυξη, μπροστά στην απειλή της οικολογικής κατάρρευσης του πλανήτη από τις ρυπογόνες δραστηριότητες του ανθρώπου και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Θεωρείται μάλιστα ως η μόνη λύση ριζικής αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που στοχεύει στην πρόληψη πριν είναι αργά για την “θεραπεία”.
Είναι το κλειδί για το μέλλον της οικονομίας, καθώς συνδυάζει το τερπνόν της οικοπροστασίας μετά του ωφελίμου της οικονομίας και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Σύμμαχος για την πράσινη επιχειρηματικότητα είναι η νέα υψηλή πράσινη τεχνολογία που εισδύει σε όλους τους τομείς της ενέργειας, παραγωγής και των υπηρεσιών.
Συνδέεται άμεσα με την πράσινη ζήτηση σε υγιεινά και ωφέλιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Με την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την οικοδιαχείριση του νερού. Τα βιοκλιματικά κτίρια και την εξοικονόμηση της ενέργειας, με την πολιτική για τις πράσινες πόλεις και την ανακύκλωση με την οικοπροστασία των δασών και της θάλασσας. Με την αξίωση για καθαρό περιβάλλον και υγεία.
Το κέρδος έτσι, είναι διπλό. Από την μία πλευρά έχουμε ενεργητική προωθητική διαδικασία για την προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη πράσινη ανάπτυξη.

Τι κινεί τη πράσινη επιχειρηματικότητα
 Την πράσινη επιχειρηματικότητα πρώτα απ’ όλα την κινεί η επείγουσα αναγκαιότητα αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών και η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
 Η αυξανόμενη ζήτηση της αγοράς σε πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες.
 Το ηθικό πλεονέκτημα της πράσινης επιχειρηματικότητας απέναντι σε κάθε μορφή ζωής.
 Η εφαρμογή των νέων προηγμένων πράσινων τεχνολογιών που προσφέρει πλεονεκτήματα στους επενδυτές της πράσινης επιχειρηματικότητας
 Το περιβαλλοντικό αδιέξοδο των μεγάλων πόλεων και το όραμα για τις πράσινες πόλεις.
 Η πίεση για επάρκεια καθαρού πόσιμου νερού για τον αυξανόμενο πληθυσμό και τις αυξανόμενες καλλιέργειες.
 Το αδιέξοδο της υπερκατανάλωσης χημικών φαρμάκων και φυτοφαρμάκων και η ανάγκη, αλλά και οι δυνατότητες που υπάρχουν για την χρήση οικοθεραπευτικών μεθόδων και σκευασμάτων.

Τι εμποδίζει την ανάπτυξή της
Κατ’ αρχήν, οι παγιωμένες επενδύσεις και συγκέντρωση κεφαλαίου σε ρυπογόνους τομείς της οικονομίας, που λειτουργεί συντεχνιακά και αποτρεπτικά για επενδύσεις στην πράσινη επιχειρηματικότητα.
 Η λογική του εύκολου κέρδους που δεν υπολογίζει το κόστος της προστασίας του οικοσυστήματος.
 Η άγνοια των πλεονεκτημάτων πολλές φορές που προσφέρουν οι πράσινες τεχνολογίες για τους επενδυτές.
 Τα γραφειοκρατικά εμπόδια για την εισαγωγή νέων τεχνολογιών, όπως είχαμε για παράδειγμα για την διάδοση των φωτοβολταϊκών.
 Η έλλειψη σοβαρών κινήτρων για επενδύσεις υποδομής στην πράσινη επιχειρηματικότητα.
 Το έλλειμμα της νέας οργανωτικής κουλτούρας, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην αγροτική παραγωγή όπου δύσκολα αλλάζουν αντικείμενο καλλιέργειας οι αγρότες μολονότι θα μπορούσαν ν’ αντικατασταθούν με άλλες αποδοτικότερες που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΩΣ ΠΟΛΙΤΕΣ
Μπορούμε αφού κατανοήσουμε αυτές τις προϋποθέσεις όχι μόνον να πιέσουμε, αλλά να γίνουμε εθελοντές και υποστηρικτές πρωτοβουλιών για την πράσινη επιχειρηματικότητα και τη ριζική αντιρύπανση καθορίζοντας με την καταναλωτική στους στάση την ζήτηση.
 Να υιοθετήσουμε τον αυτοπεριορισμό στην κατανάλωση και να προάγουμε τα φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.
 Να αλλάξουμε προοδευτικά τη συμπεριφορά στην ποιότητα της ζήτησης και τις προτιμήσεις.
 Να αλλάξουμε το ίδιο το καταναλωτικό πρότυπο, ζητώντας προϊόντα με ανακυκλώσιμα υλικά τα οποία δεν σπαταλούν ενέργεια και δεν ρυπαίνουν.
Επειδή ως πολίτες δεν είμαστε μόνο καταναλωτές, αλλά ταυτόχρονα κατά κάποιον τρόπο και παραγωγοί προς ιδίαν κατανάλωση, πέραν από τους κατ’ επάγγελμα επιχειρηματίες και ως συμμετέχοντες σε κοινοπραξίες, πολυμετοχικές εταιρείες και συνεταιρισμούς, μπορούμε να επιδράσουμε καταλυτικά προς την κατεύθυνση των επενδύσεων στην πράσινη οικονομία.
Να αλλάξουμε επίσης προοδευτικά το παραγωγικό πρότυπο, όχι πλέον ως καταναλωτές, αλλά και ως μικροί παραγωγοί π.χ. ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεωργικών προϊόντων, διατροφής και κουζίνας, οικιακής κομποστοποίησης και κατασκευής βιοκλιματικών κτιρίων.
Είναι στο χέρι μας λοιπόν ν’ αλλάξουμε το καταναλωτικό παραγωγικό πρότυπο στην κουλτούρα μας, τη συμπεριφορά μας και στις καθημερινές πράξεις μέσα από την θεσμική οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών και την πεποίθηση ότι η Πράσινη Επιχειρηματικότητα μας αφορά όλους, είτε ως παραγωγούς είτε ως καταναλωτές, το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας.
Όταν είμαστε έτοιμοι να γίνουμε εθελοντές γι’ αυτό τον σκοπό μέσα από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που είναι προπομπός της πράσινης επιχειρηματικότητας.
Συλλογικά μπορούμε να δράσουμε μέσα από τα δίκτυα και την οριζόντια συνεργασία των ενεργών πολιτών, στις πόλεις μας και στην ύπαιθρο κτίζοντας γέφυρες εμπιστοσύνης και συνεργασίας και επενδυτικών προγραμμάτων για την πράσινη επιχειρηματικότητα.
Κι αυτό είναι εφικτό, επειδή το Κοινωνικό κεφάλαιο κινεί το Οικονομικό κεφάλαιο, η κοινωνία των πολιτών με τη στάση της και τις οργανώσεις της μπορεί ν’ αλλάξει τη φορά των πραγμάτων.
Μπορούμε να δράσουμε μέσα από την προώθηση της συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, καταρτίζοντας τοπικά σύμφωνα ποιότητας για την Οικοπροστασία και Πράσινη Επιχειρηματικότητα.
Έχουμε ζωντανά τέτοια παραδείγματα οριζόντιας δικτύωσης και συνεργασίας. Για παράδειγμα, μέσα απ’ αυτήν την συνεργασία μπορούν να πρασινίσουν οι μεγάλες πόλεις, να γίνουν βιώσιμες και με πολύ λιγότερους ρύπους.

Ο συνειδητοποιημένος πολίτης ως καταναλωτής
Ενδεικτικά, ο ενεργός πολίτης ως καταναλωτής μπορεί να δημιουργήσει και να ενδυναμώσει το ρεύμα της «Πράσινης Ζήτησης» και να αυξήσει την «Πράσινη Επιχειρηματικότητα» και την ανάπτυξη των σχετικών επαγγελμάτων.
Στον τομέα της ενέργειας! Είναι στο χέρι μας.
Κατ’ αρχήν με τον περιορισμό στην σπατάλη – αγοράζοντας ηλεκτρικές συσκευές και λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας.
• Κατασκευάζοντας βιοκλιματικά τα νέα κτίρια και διορθώνοντας τα παλιά ώστε να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο ενεργοβόρα.
• Χρησιμοποιώντας τον Ηλιακό Ηλεκτρισμό (για θέρμανση – ψύξη περιβάλλοντος & νερού).
• Χρησιμοποιώντας την Γεωθερμία, τη Βιομάζα, το Φυσικό Αέριο, τα Φωτοβολταϊκά, την Οικιακή συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού & Θερμότητας, Κλιματισμό – Φυσικό δροσισμό – φωτισμό
Στον τομέα της κατοικίας, επιλέγοντας φυσικά ανακυκλώσιμα υλικά που είναι συμβατά, φιλικά και δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον όπως :
 Πέτρα -ξύλο : εφόσον είναι προϊόν «αειφορικής διαχείρισης των δασών»
 Κεραμικά : Σκεύη – σκεπές,.
 Οικολογική Δόμηση με : οικολογικούς σοβάδες, μονώσεις, σωστές σωληνώσεις νερού, πόρτες, καλωδιώσεις, οικολογικά χρώματα κ.λ.π.
 Με την αξιοποίηση των μισών τουλάχιστον οικιακών απορριμμάτων με οικιακούς κομποστοποιητές
 Με τις πράσινες στέγες και τους πράσινους ακάλυπτους χώρους των πολυκατοικιών.
 Με τη δημιουργία μικρών αυτόνομων βιολογικών καθαρισμών.
Στον τομέα της διατροφής, αγοράζοντας και καταναλώνοντας βιολογικά προϊόντα (πάντα με σήμανση), περιορίζοντας την κρεατοφαγία αντικαθιστώντας τις προμαγειρεμένες και πολυσυντηρημένες τροφές, με όσο το δυνατόν φρεσκότερες και λιγότερο «ταξιδεμένες» μέχρι να φθάσουν στο τραπέζι μας, δίνουμε ισχυρή ώθηση στην πράσινη γεωργία και τα βιολογικά προϊόντα.
Στον τομέα της υγείας, γνωρίζουμε ότι το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν.
Με την πρόληψη μέσω της διατροφής, τον περιορισμό του καπνίσματος, του αλκοόλ και των άλλων βλαβερών χημικών ουσιών.
 Με την αντικατάσταση χημικών φαρμάκων και φυτοφαρμάκων και οι δυνατότητες με την χρήση οικοθεραπευτικών μεθόδων και σκευασμάτων.
 Με εναλλακτικούς τρόπους που προάγουν την Υγεία (Ολιστική θεραπεία – χωρίς φάρμακα)
 Με τον Οικολογικό τρόπο οδήγησης (περπάτημα – ποδηλασία = Υγεία – Καλή Φυσική Κατάσταση
Στον τομέα της συσκευασίας, αντικαθιστώντας τις πλαστικές συσκευασίες και σακούλες με συσκευασίες βιολογικής σύνθεσης και ανακυκλώσιμες.
Στον τομέα της ανακύκλωσης, συγκεντρώνοντας τα απορρίμματα σε κάδους, προωθώντας την οικιακή κομποστοποίηση.
Στον τουρισμό, επιλέγοντας τόπους που αναδεικνύουν τον οικοτουρισμό, αγροτουρισμό και τα τοπικά βιολογικά προϊόντα, ξενοδοχεία και καταστήματα με πράσινες προδιαγραφές, ενισχύοντας τον πράσινο τουρισμό με τις χαμηλότερες επιπτώσεις για το περιβάλλον.

Ο συνειδητοποιημένος πολίτης ως παραγωγός
Είναι πολύ σημαντικό ο ενεργός πολίτης σήμερα να παρέμβει για την προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας, όχι μόνον στην διαμόρφωση της ζήτησης σε πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και στην διαμόρφωση της προσφοράς στο παραγωγικό γίγνεσθαι.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, η ρύθμιση της αγοράς δεν γίνεται όσο θα θέλαμε ίσως ελεύθερα από την ζήτηση, αλλά καθορίζεται κι αυτή και οι επιθυμίες μας από το καταναλωτικό πρότυπο που ορίζουν οι μεγάλες εταιρείες με τις διαφημίσεις και με προσφερόμενα προϊόντα.
Γιατί είναι σαφές ότι δεν μπορείς να ζητάς προϊόντα στην αγορά που δεν υπάρχουν διαθέσιμα και βρίσκονται μόνο στο πειραματικό, δειγματοληπτικό στάδιο και δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες επενδύσεις για μαζική παραγωγή.
Δεν μπορείς να ζητάς εναλλακτικά καύσιμα για το αυτοκίνητό σου που δεν υπάρχουν στην αγορά, πάνινες σακούλες αντί για πλαστικές που δεν προσφέρουν τα Super Market,
Δεν μπορείς να οραματίζεσαι πράσινες πόλεις όταν δεν υπάρχουν εταιρείες και Δήμοι να επενδύσουν π.χ. στις πράσινες στέγες και την ανακύκλωση.
Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι η διαδικασία της προσφοράς στην Πράσινη Επιχειρηματικότητα ενισχύεται μέσα από συλλογικές διαδικασίες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που μπορούν να επιδράσουν στο κράτος, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις ίδιες τις επιχειρήσεις, ώστε να επιλέξουν και να επενδύσουν εκείνες με τη σειρά τους στην πράσινη επιχειρηματικότητα.
Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι φθάσαμε στη σημερινή παγκόσμια κρίση και υποβάθμιση, γιατί δόθηκε μονόπλευρη σημασία στην τόνωση της «αυθόρμητης» ζήτησης, χωρίς την συνειδητή τόνωση της προσφοράς στην πράσινη οικονομία, την συνειδητή τόνωση σε προϊόντα και υπηρεσίες μέσω της κοινωφελούς ρύθμισης στις αγορές.
Είναι βέβαιο ότι, οι πολίτες μπορούν να συμβάλλουν στην τόνωση της προσφοράς σε πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες, δημιουργώντας δίκτυα οριζόντιας συνεργασίας Μ.Κ.Ο., της τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιχειρήσεων, όπου μέσα απο μια σειρά ενέργειες και πρωτοβουλίες ενισχύεται τελικά η πράσινη επιχειρηματικότητα στη δομή της.
Και αυτό είναι το θετικό σύνδρομο της ενεργειακής και πράσινης επανάστασης για τη σωτηρία της ζωής στον πλανήτη.
«Για την συλλογική περιβαλλοντική ευθύνη δεν αρκεί να επιβάλλονται μόνον πρόστιμα στις βιομηχανίες που ρυπαίνουν, χρειάζονται πλέον προϊόντα και βιομηχανίες που από τη “φύση” των υλικών τους και την τεχνολογία τους δεν ρυπαίνουν».